Πως μπορεί η τεχνολογία 5G να προσφέρει καινοτόμες λύσεις για την βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας των ευρωπαϊκών λιμένων; Το ευρωπαϊκό έργο 5G-LOGINNOV μετά από 3 μισή χρόνια εντατικών ερευνών σε τρία ευρωπαϊκά λιμάνια, ολοκληρώνεται, επιδεικνύοντας αξιοσημείωτες εφαρμογές που υπόσχονται να βελτιώσουν τόσο την αποδοτικότητα όσο και την ασφάλεια των λιμένων.
Το έργο ξεκίνησε τις δράσεις του τον Σεπτέμβρη του 2020 και περιελάβανε 15 εταίρους από 8 ευρωπαϊκές χώρες ενώ χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Προγράμματος Έρευνας και Καινοτομίας Horizon 2020. Οι πιλοτικές δοκιμές του έλαβαν χώρα σε τρεις ευρωπαϊκούς Λιμένες, του Πειραιά στην Ελλάδα, του Αμβούργου στη Γερμανία και του Κόπερ στην Σλοβενία. Στόχος του ήταν η υποστήριξη των καθημερινών λειτουργιών των λιμένων, οι οποίοι καλούνται να ανταποκριθούν στη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, την κυκλοφοριακή συμφόρηση εντός και εκτός του χώρου των λιμένων, καθώς και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις που προκύπτουν, αναπτύσσοντας παράλληλα οικονομικές και καινοτόμες επιχειρηματικές ευκαιρίες για τις γύρω περιοχές. Η καινοτομία του έργου έγκειται στις τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές που προτείνει, προσαρμοσμένες στην υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων, όπως η αυτοματοποίηση διαδικασιών και υπηρεσιών στα λιμάνια, η παραγωγή δεδομένων σχετικά με την κυκλοφορία και τις εκπομπές αερίων των φορτηγών εντός και εκτός του χώρου των Λιμένων, η αυτοματοποιημένη διέλευση φορτηγών (automated truck platooning), και η συμμετοχή νεοφυών επιχειρήσεων.
Ο ελληνικός πιλότος του 5G-LOGINNOV (Athens Living Lab) σχεδίασε προηγμένες εφαρμογές, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρουν οι τεχνολογίες 5G και AI για ποικίλες διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στον μεγαλύτερο λιμένα της Ελλάδας, στον Πειραιά. Αρχικά με γνώμονα την ασφάλεια τόσο του ανθρώπινου δυναμικού όσο και των εμπορευμάτων σχεδίασε ένα σύστημα μηχανικής μάθησης (machine learning) το οποίο χρησιμοποιώντας κάμερες σε σταθερά σημεία του λιμανιού εντοπίζει ανθρώπους, κινούμενα αντικείμενα ή οχήματα (πχ φορτηγά) που κινούνται στον συγκεκριμένο χώρο και αποστέλλει ζωντανές ειδοποιήσεις στο κεντρικό σύστημα διαχείρισης ή σε φορητές συσκευές (πχ smartphones) .Η λειτουργία αυτή στοχεύει τόσο στην αποτροπή ατυχημάτων όσο και την αποτροπή πρόσβασης σε μη επιτρεπόμενες περιοχές σε μη εξουσιοδοτημένο προσωπικό αλλά και την έγκαιρη παρέμβαση των μονάδων ασφαλείας του Λιμένα, εφόσον αυτό είναι αναγκαίο.
Μια παρόμοια εφαρμογή εφαρμόστηκε αυτή τη φορά με κάμερες σε κινούμενα οχήματα (πχ φορτηγά που κινούνται μέσα στο χώρο του Λιμένα), η οποία εντοπίζει οχήματα, αντικείμενα είτε ανθρώπους που βρίσκονται πολύ κοντά στο φορτηγό, καθώς το φορτηγό βρίσκεται σε κίνηση. Σε τέτοιες περιπτώσεις σε πραγματικό χρόνο ειδοποιείται άμεσα από το σύστημα ο οδηγός του οχήματος με στόχο την αποφυγή ατυχήματος. Επιπρόσθετα για την βελτίωση της αποδοτικότητας των εργασιών, αισθητήρες τοποθετήθηκαν σε φορτηγά που κινούνται στον λιμένα, συλλέγοντας πολύτιμα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την τοποθεσία των φορτηγών, την ταχύτητα και την επιτάχυνση τους, τις εκπομπές αεριών τους, το βάρος του φορτίου τους, την διαθεσιμότητα τους (εάν είναι άδεια, έχουν φορτίο ή περιμένουν εντολή), την απόσταση που έχουν διανύσει, τις ώρες λειτουργείας κάθε φορτηγού, δεδομένα απαραίτητα για την συντήρηση του οχήματος καθώς και πληροφορίες σχετικά με την οδηγική συμπεριφορά του χρήστη τους. Τα δεδομένα αυτά αποστέλλονται άμεσα σε μια εφαρμογή διαχείρισης η οποία επιτρέπει στην διοίκηση του λιμανιού να παρακολουθεί τις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα και να επεμβαίνει για την αποδοτικότερη και ασφαλέστερη λειτουργία. Παράλληλα το σύστημα, χρησιμοποιώντας πολλά δεδομένα και μοντέλα πρόβλεψης, ενημερώνει τον χρήστη εάν υπάρχει κίνδυνος από φθορές σε κάποιο φορτηγό ώστε να προβεί στην έγκαιρη επισκευή του και να αποτραπούν ατυχήματα και καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα του λιμένα. Παράλληλα, αναπτύχθηκε μια υπηρεσία προγνωστικής συντήρησης των φορτηγών, μέσω τεχνολογίας AI που χρησιμοποιεί δεδομένα CAN-Bus. Η υπηρεσία αυτή, επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση προβλημάτων στα φορτηγά πριν αυτά εξελιχθούν σε μεγαλύτερες βλάβες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται η αξιοπιστία των φορτηγών, μειώνονται οι χρόνοι ακινησίας λόγω επισκευών και βελτιώνεται η συνολική αποδοτικότητα των στόλων/φορτηγών.
Τέλος χρησιμοποιώντας τεχνολογίες 5G και ΑΙ, ο ελληνικός πιλότος και η ερευνητική ομάδα I-SENSE του ΕΠΙΣΕΥ, τοποθέτησε κάμερες πάνω σε γερανογέφυρες, επιτρέποντας την παρακολούθηση των εμπορευματοκιβωτίων σε πραγματικό χρόνο και εντοπίζοντας την σφραγίδα ασφαλείας τους, η οποία καταδεικνύει το κατά πόσο το εμπορευματοκιβώτιο έχει ανοιχτεί ή είναι σφραγισμένο. Αυτή η δυνατότητα επιτρέπει την βελτιστοποίηση της ασφάλειας των εμπορευματοκιβωτίων, διασφαλίζοντας την αξιοπιστία του λιμένα και την ελαχιστοποίηση αξιώσεων αποζημιώσεων για φθορές/ελλείψεις εμπορευμάτων. Παράλληλα το ίδιο σύστημα επιτρέπει την συλλογή χρήσιμων πληροφοριών για την παραγωγικότητα μιας γερανογέφυράς όπως το χρόνο εκφόρτωση/φόρτωσης του κάθε φορτίου και των αριθμό κινήσεων εμπορευματοκιβώτιων ανα πλοίο/γεφυρά. Αυτή η λειτουργία παρακολούθησης της εφοδιαστικής αλυσίας σε πραγματικό χρόνο, βελτιωμένη με δυνατότητες AI, επιτρέπει την πρόβλεψη πιθανής υπολειρουργίας μιας γερανογέφυρας, κάτι που ενδεχομένως να δημιουργήσει καθυστερήσεις σε άλλες λιμενικές λειτουργίες, π.χ. κινήσεις φορτηγών.
Οι φορείς που συμμετείχαν στον ελληνικό πιλότο ήταν τρεις, εκπροσωπώντας διαφορετικούς αλλά αλληλοσυμπληρωμένους κλάδους, το οποίο συντέλεσε και στην επιτυχημένη υλοποίηση των εφαρμογών που αναπτύχθηκαν, μέσα από συντονισμένες προσπάθειες και απρόσκοπτη συνεργασία. Οι φορείς αυτοί ήταν το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η Vodafone Innovus και ο Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά (PCT).
Στις 7 Νοεμβρίου 2023, η κοινοπραξία πραγματοποίησε την επίσημη παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου στο Πρετοριανό Παλάτι στο Κόπερ της Σλοβενίας με ηγέτες του κλάδου και εξέχουσες πολιτικές προσωπικότητες της Σλοβενίας αλλά και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας 5G και του πως μπορεί να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικούς και πιο «έξυπνους» λιμένες αλλά και η παρουσίαση των εφαρμογών που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν στους τρεις πιλοτικούς λιμένες, προσφέροντας πρωτοπόρες τεχνολογικές λύσεις που θα αναβαθμίσουν την παραγωγικότητα, αποδοτικότητα και ασφάλεια των λιμένων αλλά και της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Μάθετε περισσότερα για το έργο 5G-LOGINNOV στο https://5g-loginnov.eu/
