Η μετάβαση σε μια κοινωνία και οικονομία μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με λίγα λόγια, η μετάβαση στη κλιματική ουδετερότητα, αποτελεί επείγουσα πρόκληση αφού οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν επηρεάσει ήδη ολόκληρο τον πλανήτη, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε αντιμέτωποι, όλο και πιο συχνά, με ακραία καιρικά φαινόμενα. Η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας των αστικών περιοχών, οι οποίες σε παγκόσμια κλίμακα, παράγουν περισσότερο από το 70% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι η μία απο τις επίσημες δεσμεύσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες επιθυμούν να επιτύχουν την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Το έργο ELABORATOR έρχεται την πιο κατάλληλη στιγμή να συμβάλλει στην μετάβαση αυτή!
Στο έργο ELABRATOR, που χρηματοδοτείται από την ΕΕ μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» (Horizon Europe) και πραγματοποίησε την εναρκτήρια εκδήλωση του στις 7-9 Ιουνίου στην Αθήνα, συμμετέχουν 38 εταίροι που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς από 14 χώρες, υπο τον συντονισμό του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών και συγκεκριμένα της ερευνητικής ομάδας I-SENSE Group.
Το Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο ELABORATOR χρησιμοποιεί μια ολιστική προσέγγιση για το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την ανάπτυξη σειράς καινοτομιών και παρεμβάσεων προς μία ασφαλή, χωρίς αποκλεισμούς, βιώσιμη αστική κινητικότητα. Οι παρεμβάσεις αυτές, περιλαμβάνουν έξυπνα εργαλεία, επανασχεδιασμό και δυναμική κατανομή του χώρου, κοινές υπηρεσίες που πράσινων τρόπων μεταφοράς.
Οι φιλόδοξες παρεμβάσεις του έργου θα πραγματοποιηθούν και θα αξιολογηθούν σε έξι Lighthouse πόλεις (Πόλεις Πρότυπα: Μιλάνο-Ιταλία, Κοπεγχάγη-Δανία, Ελσίνκι-Φινλανδία, Issy-les-Moulineaux- Γαλλία, Σαραγόσα- Ισπανία και Τρίκαλα-Ελλάδα) και έξι Follower πόλεις (Πόλεις πιλοτικής εφαρμογής: Lund-Σουηδία, Liberec-Τσεχία, Velejne-Σλοβενία, Ιωάννινα-Ελλάδα, Σπλιτ-Κροατία και Krusevac-Σερβία).
Τρεις είναι οι κύριοι στόχοι των παρεμβάσεων του ELABORATOR: 1) η συλλογή, αξιολόγηση και ανάλυση των αναγκών και των απαιτήσεων των χρηστών υπηρεσιών κινητικότητας, 2) η συλλογή και o διαμοιρασμός πληροφοριών (οι οποίες θα αποτελούν πραγματικά δεδομένα, θα προέρχονται απο ειδικές εργαλειοθήκες, ή θα είναι απόψεις χρηστών και ενδιαφερομένων μερών ) έτσι ώστε να αυξηθεί η υιοθέτηση των καινοτομιών μέσω μιας ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ των πόλεων, και 3) η δημιουργία λεπτομερών πολιτικών και ενός σχεδίου δράσης με σκοπό τη βέλτιστη ενσωμάτωση τέτοιων παρεμβάσεων κινητικότητας στα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) κάθε περιοχής.
Στην κοινοπραξία του έργου συμμετέχουν τρείς ελληνικοί οργανισμοί: η ερευνητική ομάδα I-SENSE Group του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ), η αναπτυξιακή εταιρεία δήμου Τρικκαίων αναπτυξιακή Ο.Τ.Α. (E-TRIKALA A.E.) και η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία (ΑΜΚΕ), URBANA.
Η ερευνητική ομάδα I-SENSE Group εκτός από τον συντονισμό του έργου, είναι υπεύθυνη για την επικύρωση των υλοποιημένων παρεμβάσεων με φορείς και χρήστες μέσω προσομοιώσεων στις Lighthouse πόλεις καθώς και για τις επιδείξεις των Followers πόλεων. Τέλος, είναι και ο τεχνικός υπεύθυνος των παρεμβάσεων που θα πραγματοπoιηθούν στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Τρικάλα και τα Ιωάννινα.
Η E-TRIKALA, αναπτυξιακή εταιρεία του Δήμου Τρικκάιων, υλοποιεί την πιλοτική δοκιμή στην πόλη των Τρικάλων στοχεύοντας στη δημιουργία νέων υπηρεσιών και συστημάτων βιώσιμης αστικής κινητικότητας που θα παρέχουν έναν ασφαλή τρόπο μετακίνησης σε πεζούς και ποδηλάτες, μειώνοντας σημαντικά τη χρήση αυτοκινήτου εντός της πόλης. Οι νέες δράσεις και η ενσωμάτωση υπάρχουσων υπηρεσιών θα συμβάλλουν στην στρατηγική της πόλης προς την κλιματική ουδετερότητα, η οποία έχει ήδη επιλεγεί και ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Αποστολή για τις 100 Εξυπνες και Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις μέχρι το 2030. Μέσα από την εκπόνηση του πιλότου αναμένονται θετικά αποτελέσματα, όπως η αύξηση της χρήσης ποδηλάτων, η δημιουργία ενός ασφαλέστερου δικτύου ποδηλατοδρόμων και περιβάλλοντος για τους πεζούς, η συλλογή real-time δεδομένων σχετικα με καθημερινές μετακινήσεις δίνοντας έμφαση στις εμπειρίες των πιο ευάλωτων ομάδων και κατ επέκταση στην αύξηση του αισθήματος ασφάλειας κατά την μετακίνηση, η διερεύνηση διαλειτουργικών λύσεων κινητικότητας, η συλλογή στοιχείων για μελλοντικό πολεοδομικό σχεδιασμό της πόλης.
Η διεπιστημονική ομάδα URBANA είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία ενός πλάνου συμπερίληψης, το οποίο πρόκειται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των παρεμβάσεων σε όλες τις πόλεις (Lighthouses και Followers) που συμμετέχουν στο Elaborator. Στόχος είναι η ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε σχέση με έμφυλες και κοινωνικές παραμέντρους που επηρεάζουν την κινητικότητα των γυναικών αλλά και άλλων ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων στην πόλη. Παράλληλα, θα υποστηρίξει σε τοπικό επίπεδο τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των παρεμβάσεων στις ελληνικές πόλεις του προγράμματος (Τρίκαλα, Ιωάννινα) μέσα από τον συν-σχεδιασμό (co-creation) συμμετοχικών και συμπεριληπτικών εργαλείων έρευνας και πιλοτικών εφαρμογών.
